10 yıl sonra ne edebiyat ne tiyatro ne de siir kalacak!

Galapera’ya konuk olan Selim İleri, tiyatrocu Zeliha Berksoy’un bir sözünü hatırlatarak “10 yıl sonra ne edebiyat, ne tiyatro ne de şiir kalacak” dedi.

Bu akşam Beyoğlu’ndaki Galepera yazar söyleşisine katıldım. Edebiyat tutkunlarının bir araya geldiği Selim İleri söyleşinde keyifli anlar yaşandı. Söyleşinin ana konusu Selim İleri’nin günümüzün edebiyat dünyasına, yazarlarına ve yayınevlerine içerden bir eleştiri niteliğinde olan son romanı Mel’un oldu. Mel’un’un okuyucuyla buluşması nedeniyle Galapera’ya konuk olan Selim İleri, söyleşide edebiyat ortamının son 15-20 yıldır önemli bir bozulma yaşadığını, bu yozlaşmaya dair düşüncelerini Mel’un romanında anlattığını söyledi. Yurt dışında “bestseller” adı altında yayımlanan romanları çok satar olarak niteleyen Selim İleri, “Çok satarlar denilen romanlar dünyanın her yerinde var. Ancak Avrupa ve Amerika’da bunun yanında edebiyat değeri olan eserler veren yazarlar ve onların okuyucuları da var. Türkiye’de olmayan budur. Batıda çok önceleri başlayan çok satarlar edebiyatı ülkemizin son yıllarına damgasın vurdu. Ancak batıda öz edebiyat varlığını korumuş. Ülkemizde öz edebiyat yok olmaya doğru gidiyor. Bir kitap çıktığında içeriğinden ya da ne anlattığından ziyade satış-pazarlama, kapak rengi, tanıtım gibi kısımlar ön plana çıkıyor” dedi.
Selim İleri ayrıca Mel’un romanının herkesin söylediğinin aksine Oğuz Atay’ın Tutunamayanlar romanı ile değil yazarın Korkuyu Bekleyen adlı öyküsü ile derin bir akrabalığı olduğunu söyledi.

Bu durumdan pek çok kişi rahatsız!
Edebiyattaki yozlaşmadan piyasadaki pek çok kişinin de rahatsız olduğunu söyleyen Selim İleri “Para düzeni ilişkileri içinde olunca insanlar da göz yumuyor. İlişkiler burada çok belirleyici. Bu durum sinema ve tiyatro için de geçerli. Dörtte üçü palavralarla dolu bir filmi eleştirdiğinizde kapılar size kapanıyor. Böyle bir ortamda sanatın yeniye, gelişkin olana yeni bir bakış açısına yol kapanıyor. Ayrıca çok satarlık formüllerine adapte olmak, yazmak ve ona uyum sağlamak da yazarlar için zor. Yazarı kısıtlayan bir durum” dedi. 

Zerre kadar umudum yok!
Dünya genelinde bir çöküş yaşandığını vurgulayan İleri, “Bu çöküş Türkiye’de daha fazla hissediliyor. Bu siyasal, dini bir şey değil genel bir durum. Karşı durduğum şey edebiyat ortamının geldiği durum. Herkesin edebiyat dünyası diye nitelediği şeyi ben artık yayın dünyası olarak niteliyorum. Bu yozlaşmanın düzelmesi için de bir önerim yok. Benim yaptığım sadece bir saptama. Ayrıca durumun düzeleceğine dair zerre kadar da umudum yok” dedi. 

Eskiden edebiyatın dünyayı değiştireceğine inanıyordum
Edebiyata bakış açısının zaman içinde değiştiğini belirten Selim İleri “20 yaşında edebiyatın dünyayı değiştireceğime inanıyordum, ama bugün buna inancım kalmadı. Bakış açımda büyük bir değişiklik var. Edebiyat narin bir şey ve zamanla edebiyatın siyasal sistemi değiştiremeyeceğinin farkına vardım. Öte yandan zor hayat şartları ile yaşayan insanlardan, ekmek kavgası veren insanlardan kitap okumasını beklemek ya da kitap okuyarak okuduğunu anlamasın beklemeyi anlaşılır bulmuyorum. İyi bir kitap okuru olmak için belli şartlar lazım örneğin yarın sabah neyle geçineceğim derdi olmamalı, sıcak bir ev, huzurlu bir ortam. İşte bu olduğunda okuduğunuz kitap size keyif verir, anlatmak istediğini size ulaştırır” dedi. 

Yazarlık kursları yazar olma yolunu kısaltır
Yaratıcı yazarlık kurslarının içeriğini ve oradaki ortamı tam olarak bilmediğinin altının çizen Selim İleri, “Eğer insanın içinde yazar olma ve edebiyat tutkusu varsa yaratıcı yazarlık kursları da bunu kolaylaştırır diye düşünüyorum. Yazar olma yolunu kısaltabilir. Eğitim veren yazarlar kendi tecrübelerini aktarabilir. Aynı zamanda yazar olmak isteyen gençlere teknik bilgilendirme bakımından yol gösterebilir” dedi. 
Genç yazarların ne okuması gerektiğine ilişkin soruya da Selim İleri, istedikleri, sevdikleri ve tat aldıkları yazarları ve kitapları okumalarını önerdi. 

Meraklısına, 

Selim İleri'nin AHaber kanalında yer alan söyleşisi

Kategori: ANASAYFA, YAZAR SÖYLEŞİ VİDEO