13 Kasım 2013 Çarşamba

Öykü türleri / Öykü Atölyesi Günlüğü - 2

Özlem Kiper yönetimindeki öykü atölyesinin ikinci haftasında öykü türleri üzerinde durduk. İyi bir öykü yazarı olmadan önce geçmişten günümüze var olan öykü türlerini bilmek, bu türlerde yazılmış eserleri okumak çok önemli. 

Anton Çehov Öykü Türleri
Kurmacanın öykü ikliminde gezinmemiz devam ediyor. Atölyenin ikinci haftasında öyküyü daha yakından tanımanın ikinci aşaması olarak öykü türleri üzerinde durduk. Eğitmenimiz Özlem Kiper, öykü yazmadan / okumadan önce türler konusunda bilgi sahibi olmanın okuduğumuz ya da yazdığımız metni değerlendirmede bir referans noktası olacağını söyledi.
Türler hakkında bilgi sahibi olmak, yazılan öykünün niteliğini, sanatsal değerini ve öykünün gelişmesinde hangi evrede olduğunu açıkça bize anlatır. Bu nedenle öykü türleri başlangıç noktasında önemli bir aşamadır. Şimdi gelin öykü türlerini özelliklerine bakarak yakından inceleyelim.

Olay Öyküsü
  • Olaylar zinciri kişi, zaman ve yer öğesine bağlıdır. 
  • Olaylar serim, düğüm, çözüm sırasına uygun olarak anlatılır.
  • Olay zamana göre mantılı bir sıra ile verilir. Düğüm bölümünde oluşan merak çözüm bölümünde dile getirilir.
  • Guy de Maupassant tarafından geliştirildiği için bu tip öykülere Maupassant tarzı öykü denir.
  • Türk edebiyatındaki temsilcisi Ömer Seyfettin’dir. Ayrıca Refik Halit Karay, Reşat Nuri Gültekin, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Necati Cumalı da olay türü öykücülüğünün temsilcileridir.
Durum Öyküsü
  • Her hikaye olaya dayanmaz
  • Merak öğesi ikinci plandadır.
  • Yazar bu öykülerde okuyucuyu sarsan çarpan, heyecana getiren bir anlatım sergilemez. Bunun yerine günlük hayattan bir kesit sunar ve insanlık durumunu anlatır. Kişisel ve sosyal düşünceler, duygu ve haller ön plana çıkar. 
  • Anton Çehov tarafından tarafından geliştirildiği için bu öykülere Çehov tarzı öyküler denir. Türk edebiyatındaki temsilcileri Sait Faik Abasıyanık, Memduh Şevket Esendal'dır.
Modern Öykü
Diğer öykü çeşitlerinden farklı olarak insanların her gün gördükleri fakat düşünmedikleri bazı durumların gerisindeki gerçekleri, hayaller ve bir takım olağanüstülüklerle gösteren hikayelerdir. En güçlü temsilcisi Kafka’dır. Bizdeki temsilcisi Haldun Taner’dir. Genellikle büyük şehirlerdeki yozlaşmış tipleri, sosyal ve toplumsal bozuklukları felsefi bir yaklaşımla ince bir yergi ve yer yer alay katarak irdeler biçimde gözler önüne serer.
Unutmayın, burada anlatılanlar sadece dersin içinden seçilmiş kısımlardır, kurmacanın tüm yönlerini keşfetmek için Özlem Kiper Öykü Atölyesi'ne katılmanızı öneririm.

0 yorum:

Yorum Gönder

BlogOkulu Gadgets